Octavio Paz het gesê dat Moreno Villa 'n digter, skilder en kunskritikus was: drie vleuels en 'n enkele voorkoms van 'n groen voël. '
Alfonso Reyes het reeds geskryf dat ons reisiger ''n uitstekende plek beklee ... saam met ander wat in hul eie reg burgerskap verwerf het in die geestesgeskiedenis van Mexiko ... Dit is nie moontlik om deur sy boeke te blaai sonder om in die versoeking te kom om hom dadelik te bedank nie'. José Moreno Villa (1887-1955) van Malaga was 'n deel van die Spaanse trekstroom wat die Francoïsme agtergelaat het en in Mexiko kom skuil het, veral die nasionale kultuur verryk. Vanuit 'n wynproduserende familie, met studies as chemiese ingenieur, het hy alles gelaat vir briewe en skilderkuns, alhoewel die plastiese kunste ondergeskik was aan letterkunde. Republikein en anti-fascisties, het hy in 1937 na ons land gekom en was 'n onderwyser aan El Colegio de México. 'N Ware poligraaf, hy het gedigte, drama, kritiek en kunsgeskiedenis, joernalistiek en veral opstelle gedoen. Hulle het sy tekeninge en litografieë uitgelig en die kunswerke en ou boeke wat in wanorde gehou is, geklassifiseer in die kelders van die metropolitaanse katedraal. Sy boek Cornucopia de México versamel verskillende werke en verskyn in 1940.
Octavio Paz het gesê dat Moreno Villa 'n digter, skilder en kunskritikus was: drie vleuels en 'n enkele voorkoms van 'n groen voël. ' Alfonso Reyes het al geskryf dat ons reisiger ''n uitstekende plek beklee ... saam met ander wat in hul eie reg burgerskap verwerf het in die geestesgeskiedenis van Mexiko ... Dit is nie moontlik om deur sy boeke te kyk sonder om in die versoeking te kom om hom dadelik te bedank nie.'
In die hoofstad van die land het Moreno Villa een van die lieflikste en fynste uitdrukkings van populêre tradisies ontmoet; 'Ons het hom raakgeloop. gelukkige voëlman. die drievoudige hok, waar hy sy drie opgeleide voëls gehad het, verdien 'n foto omdat die vorm, kleur en ornamente van 'n baie skerp Mexikaan was. Hierdie hok, suurlemoengeel geverf, 'n klein meubelstuk van rokoko, 'n klein teater met 'n unieke argitektuur, was bedek met sy klein fluweelafdak ... '
In die Sonora-mark van La Merced in die hoofstad was die skrywer verbaas oor die yerberas en hul tradisionele medisyne: ''n Markgang lyk soos die tempel van towery, bedek van vloer tot plafon met die rykste verskeidenheid aromatiese en medisinale plante wat 'n mens kan droom, plus 'n paar lewendige verkleurmannetjies, 'n vlermuisvlerke en 'n paar bokhorings ”.
Die reisiger het baie geniet in een van ons mooiste stede: 'Die hele Guanajuato is 'n oproep van Suid-Spanje. Die name van die strate en vierkante, die kleure en vorms van die huise, die plaveisel, die lig, die ruimtes, die nouheid, die netheid, die draaie, die verrassing, die reuke, die blompot en die stadige loop. Die mense self.
Ek het daardie ou man gesien wat op 'n bankie in die stil plein in Écija, in Ronda, in Toledo sit. Ek wil u vra oor Rosarito, Carmela of die olyfoes. Hy rook nie blonde tabak nie, maar swart. Dit lyk asof hy nie in die straat is nie, maar in die binnehof van sy huis. Ontmoet elke verbyganger. Hy ken selfs die voëls wat op die naburige boom sit ”.
In Puebla vergelyk die beroemde Spanjaard die argitektuur van daardie stad gunstig: “Die Puebla-teël is van beter smaak as die Sevilliaanse. Hy is nie kwaad of hardnekkig nie. Hiervoor word dit nie moeg nie. Puebla weet ook hoe om hierdie dekoratiewe voorwerp op barokke gevels met groot rooi en wit oppervlaktes te kombineer ... ”.
En oor patats leer ons iets: “Ek ken hierdie lekkers sedert my verre kinderjare in Malaga. In Malaga word dit patatspoeierrolletjies genoem. Hulle is nie so lank nie en ook nie van soveel geure nie. Die suurlemoengeur is die enigste wat daar by die patat gevoeg word. Maar dit maak nie 'n wesenlike verskil nie ... ”.
Moreno Villa het na baie plekke in Mexiko gereis en sy pen het nooit stilgestaan nie. Die etimologie van hierdie toponimie is nie algemeen bekend nie: “Is ek in Guadalajara? Is dit nie 'n droom nie? In die eerste plek is Guadalajara 'n Arabiese naam, en dus uit sy plek. Wad-al-hajarah beteken vallei van klippe. Niks anders is die grond waar die Spaanse stad sit nie. Sy word dan ook so geroep vir iets meer as 'n gril, vir iets inherent en fundamenteel. In plaas daarvan lê hierdie Guadalajara in Mexiko op sagte, plat en ryk terrein.
Moreno Villa se nuuskierigheid het geen sosiale grense gehad nie, want hy was 'n goeie intellektueel: “Pulque het sy tempel, pulqueria, iets wat mezcal en tequila nie het nie. Die pulqueria is die taverne wat spesialiseer in die dosering van pulque, en slegs dronkaards van die laagste klas kom die pulqueria binne. Dit blyk toe; 'n tempel wat die keuse agteruit maak ... As jy in die land aankom, waarsku hulle jou dat jy nie van daardie drankie gaan hou nie ... Die feit is dat ek dit versigtig gedrink het en dat dit nie so dapper of so vaal gelyk het nie. Dit het eerder na 'n lekker koeldrank geproe ”.
Een van die belangrikste verrassings vir buitelanders wat ons land besoek, word in die titel van hierdie artikel deur Moreno Villa vermeld: Die dood as 'n onbelangrike element: “Skedels wat kinders eet, geraamtes wat as ontspanning dien en selfs begrafniswaens vir die betowering van klein mense. Gister het hulle my wakker gemaak met 'n sogenaamde pan de muerto sodat ek kon ontbyt eet. Die aanbod het eerlik gesê, en selfs nadat ek die koek geproe het, het ek teen die naam in opstand gekom. Die fees van die dooies bestaan ook in Spanje, maar wat daar nie bestaan nie, is ontspanning met die dood ... Op die sypaadjies of sypaadjies, stalletjies van volksgemaakte geraamtes, gemaak met min hout of wingerde wat met draad geartikuleer is en met ligte paillette bedek swart ... Die makabere poppe dans hulle op die hare van 'n vrou wat van knie tot knie versteek lê ”.
